جنیوپلاستی یا ژنیوپلاستی (genioplasty) به جراحی زیبایی چانه گفته می شود که شامل تغییر موقعیت یا تغییر شکل چانه است. این جراحی اغلب با هدف بهبود زیبایی و هماهنگی با سایر اجزای صورت انجام می شود و معمولا دلایل درمانی یا پزشکی ندارد. این عمل را معمولا جراحان فک و صورت انجام می دهند که اختصاصا در ناحیه فک و صورت تبحر دارند. شاید شما هم از شکل ظاهری چانه خود راضی نیستید، اما سوال اینجاست که جراحی زیبایی چانه برای چه کسانی مناسب است؟ مراقبت های بعد از عمل جنیوپلاستی چیست؟ هزینه جراحی چانه چه میزان است؟ به منظور آشنایی بیشتر با عمل ژنیوپلاستی تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
جراحی ژنیوپلاستی چیست؟
همان طور در بالا اشاره شد، ژنیوپلاستی یا جنیوپلاستی، نوعی جراحی زیبایی است که به منظور هماهنگی چانه با سایر اجزای صورت و بهبود زیبایی ظاهری توسط متخصص جراح فک و صورت انجام می شود. جراحان از جنیوپلاستی یا جراحی تغییر موقعیت چانه برای اصلاح مشکلاتی مانند عقب یا جلو بودن چانه، چانه های بزرگ یا خیلی کوچک و عدم تقارن چانه استفاده می کنند.تاثیر دیگری که جنیوپلاستی در زیبایی صورت دارد این است که میتوان مشکل غبغب را در بعضی موارد به طور کامل یا نسبی با این جراحی برطرف کرد. افراد معمولا برای تغییر ظاهر فیزیکی چانه خود تحت عمل جراحی ژنیوپلاستی قرار می گیرند. در نتیجه، عمل جنیوپلاستی را نوعی جراحی زیبایی می دانند.
جراحی زیبایی چانه برای چه کسانی مناسب است؟
جنیوپلاستی به منظور اصلاح فرم ظاهری در چانه و ایجاد هماهنگی با دیگر اجزای صورت انجام می شود، بنابراین عمل جراحی چانه برای افراد با شرایط زیر توصیه می شود:
- عقب رفتگی چانه یا رتروژنیا
- چانه های بیش از حد بزرگ یا کشیده
- چانه های خیلی کوتاه یا خیلی بلند
- چانه های نامتقارن
انواع روش های جراحی زیبایی چانه
به طور کلی جراحی ژنیوپلاستی با دو تکنیک انجام می شود که عبارتند از:
1- ژنیوپلاستی اسلایدینگ (Sliding genioplasty)
در روش ژنیوپلاستی اسلایدینگ (ژنیوپلاستی کشویی)، جراح برای مقارن کردن و تغییر فرم چانه ، برشی ایجاد کرده و چانه را به منظور اصلاح چانه های عقب رفته یا بیرون زده، تغییر مکان می دهد. پس از جابجایی استخوان چانه، جراح دوباره آن را با پیچ های جراحی به فک متصل می کند. از آنجایی که در این روش ممکن است جهت متقارن کردن چانه، بخشی از استخوان چانه برداشته شود، به آن استئوتومی استخوان چانه نیز می گویند.
این نوع از جنیوپلاستی برای افرادی که عقب رفتگی چانه یا رتروژنیا (retrogenia) شدید دارند، توصیه می شود. همچنین، می تواند به اصلاح چانه هایی که بیش از حد به جلو کشیده شده اند و خیلی بلند هستند کمک کند. در این روش از استخوان طبیعی خود بیمار استفاده می شود، به همین علت محبوبیت بیشتری نسبت به روش پروتز چانه در بین بیماران دارد.
بیشتر بخوانید: جراحی ارتوگناتیک چیست؟
ژنیوپلاستی اسلایدینگ چگونه انجام می شود؟
این روش جراحی زیبایی به عواملی نظیر هدف جراحی، وضعیت بیمار و نوع اصلاح چانه بستگی دارد، با این حال مراحل ژنیوپلاستی اسلایدینگ به شرح زیر است:
- پس از بیهوشی عمومی، جراح در امتداد مرز لثه تحتانی و داخل لب تحتانی برشی در لایه بافت نرم ایجاد می کند تا به استخوان چانه دسترسی پیدا کند.
- هنگامی که استخوان چانه در معرض دید قرار گرفت، جراح یک برش عمودی کوچک در چانه ایجاد می کند که از آن به عنوان نقطه مرجع در طول عمل استفاده می شود.
- در مرحله بعد، جراح یک برش افقی در زیر ریشه دندان های پایین ایجاد می کند.
- جراح می تواند ارتفاع چانه را با برش در زوایای مختلف تغییر دهد، به طوری که چانه را کوچکتر کرده یا به عقب ببرد. همچنین، ممکن است جراح یک تکه استخوان گوه ای شکل را برش دهد.
- جراح در طول عمل، قطعه استخوان را به سمت جلو، عقب یا به پهلو می لغزاند.
- پس از تراز کردن چانه، جراح دوباره استخوان چانه را با پیچ و یک صفحه فلزی به فک متصل می کند. برخی از جراحان ممکن است به جای صفحات فلزی از صفحات و پیچ های زیست سازگار قابل جذب استفاده کنند تا فرد نتواند پیچ ها را زیر پوست، احساس کند.
- در مرحله نهایی، جراح برش را بخیه زده و سپس نواری را روی قسمت جلویی و کنارههای چانه قرار میدهد تا تورم را به حداقل برساند.
2- پروتز چانه یا کاشت ایمپلنت چانه (Implant augmentation)
این روش معمولا در افرادی انجام می شود که رشد کافی در استخوان چانه نداشته و دارای چانه ای کوتاه یا عقب زده هستند. به بیان ساده تر، روش پروتز چانه برای بزرگ کردن چانه افرادی است که رشد کافی در این ناحیه نداشته اند. در چنین شرایطی، جراح فک و صورت از پروتز های مصنوعی موسوم به ایمپلنت چانه استفاده کرده و چانه فرد را تغییر شکل می دهد. در طی این روش، جراح پس از گذاشتن پروتز مصنوعی بر روی استخوان چانه، آن را با بخیه یا پیچ محکم می کند.
جراحی پروتز چانه چگونه انجام می شود؟
روند کاشت ایمپلنت چانه تقریباً 1 ساعت به طول می انجامد. روش عمل پروتز چانه معمولا شامل مراحل زیر است:
- پس از بیهوشی عمومی، جراح یک برش کوچک در داخل دهان یا زیر چانه ایجاد می کند.
- جراح، پروتز چانه (ایمپلنت چانه) را از ناحیه برش زده، وارد کرده و آن را در اطراف استخوان چانه قرار می دهد و سپس ایمپلنت را متصل می کند.
- در مرحله آخر، محل برش با بخیه بسته می شود.
شایان ذکر در برخی از بیماران، اصلاح یا بزرگ کردن چانه به اندازه ای نیست که جراحی یا کاشت ایمپلنت چانه انجام شود. در چنین شرایطی پزشک تزریق انواع فیلرهای حجم دهنده از جمله ژل یا تزریق چربی را به منظور بزرگ کردن و تغییر شکل ظاهری چانه توصیه می کنند. به طورکلی تزریق فیلر پوستی یک جایگزین غیرجراحی موقت برای کاشت پروتز چانه محسوب می شود.
مراقبت های بعد از عمل جنیوپلاستی
مدت زمان بهبودی و دوره نقاهت بسته به نوع ژنیوپلاستی و میزان اصلاحاتی که جراح انجام می دهد متفاوت است. با این حال، اکثر افراد می توانند در عرض 1 هفته به فعالیت های روزانه خود بازگردند .
لازم به ذکر است که در دوره نقاهت، رعایت برخی نکات به منظور تسریع در روند بهبودی و کاهش عوارض جانبی ضرورت دارد. به طورکلی، دستورالعمل های مراقبت های بعد از جراحی زیبایی چانه در ژنیوپلاستی اسلایدینگ و جراحی پروتز چانه بایکدیگر مشابه است. مهمترین مراقبت های بعد از عمل جنیوپلاستی به شرح زیر است:
- افراد می توانند درد و تورم ناشی عمل را با مسکن های تجویز شده توسط پزشک و کمپرس سرد کاهش دهند.
- توصیه می شود در هفته اول از خوردن موادغذایی سفت و جویدن غذا اجتناب کرده و غذاهای آبکی و نرم که نیاز به جویدن ندارند، مصرف نمایند.
- به مدت 3 تا 4 هفته از فعالیت های شدید اجتناب کنید.
- توصیه می شود که افراد به مدت 1 تا 2 هفته پس از جراحی به پشت دراز بکشند و سر خود را بالا نگه دارند.
- تورم، قرمزی یا کبودی جزئی پس از جراحی کاملا طبیعی است که در عرض چند هفته به طور کامل بهبود می یابد. توجه داشته باشید در صورت طولانی شدن علائم ذکر شده، مراجعه به پزشک معالج ضروری است.
- به منظور جلوگیری از عوارض احتمالی پس از عمل، توصیه می شود به طور منظم برای معاینات حضوری به پزشک خود مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: جراحی فک پایین (استئوتومی) چگونه انجام می شود؟
خطرات و عوارض جراحی چانه
تکنیک های جراحی زیبایی چانه از جمله ژنیوپلاستی کشویی و عمل پروتز چانه، از روشهای ایمن و مؤثر برای بهبود ظاهر چانه به شمار می روند. با این حال وجود برخی اثرات و عوارض جانبی ناشی از بیهوشی و عمل جراحی طبیعی است. به طور کلی روش های جنیوپلاستی می تواند منجر به عوارض جانبی موقت مانند قرمزی یا کبودی، حساسیت یا درد، ورم و بی حسی شود.
اگرچه جراحی چانه خطرات جدی به همراه ندارد، اما ممکن است در برخی موارد به دلیل عدم تبحر جراح یا عدم رعایت مراقبت های پس عمل، عوارض جدی در بیمار ایجاد کند. عوارض احتمالی جنیوپلاستی عبارتند از:
- عفونت
- آسیب به اعصاب یا ریشه دندان
- واکنش آلرژیک به مواد پرکننده یا پروتز چانه
- جابجایی یا تغییر در موقعیت پروتز
تمامی این عوارض در پروتز چانه احتمال بیشتری دارد و احتمال بروز آنها در روش برش استخوانی کمتر است.
هزینه جراحی چانه (ژنیوپلاستی)
هزینه عمل جنیوپلاستی باتوجه به فاکتورهای مختلفی نظیر نوع عمل جراحی چانه، میزان تغییر و اصلاح چانه، جنس پروتز چانه و همچنین وضعیت جسمانی بیمار متفاوت است. علاوه بر این، دستمزد جراح، محل جراحی (کلینیک یا بیمارستان)، آزمایش های پزشکی، معاینات قبل و بعد از عمل، داروهای تجویزی و هزینه های بیهوشی تاثیرگذار است. لازم به ذکر است که بیمه های درمانی تنها شامل جراحی هایی می شود که به منظور درمان بیماری یا رفع مشکلات عملکردی انجام می شود. اغلب عمل های ژنیوپلاستی جز عمل های زیبایی محسوب می شود، بنابراین بیمه درمانی شامل آن نخواهد شد.
کلام آخر
ژنیوپلاستی نوعی جراحی زیبایی بر روی چانه است که توسط متخصص جراحی دهان، فک و صورت انجام می شود. این عمل به دو روش ژنیوپلاستی کشویی (ژنیوپلاستی اسلایدینگ) و عمل پروتز چانه (کاشت ایمپلنت چانه) به منظور رفع عیوب ظاهری چانه و غبغب انجام می گردد. انتخاب روش جراحی به عوامل مختلفی از جمله به میزان اصلاح چانه و تشخیص پزشک بر اساس وضعیت جسمانی بیمار بستگی دارد. این روش می تواند با تغییر موقعیت و اندازه چانه به هماهنگی سایر اجزای صورت مانند پیشانی، گونه ها، بینی و ظاهر کلی صورت کمک کند. در پایان توصیه می شود به منظور موفقیت در عمل جراحی و همچنین، کاهش عوارض جانبی احتمالی در عمل زیبایی چانه به متخصص جراح فک و صورت باتجربه و حرفه ای مراجعه نمایید.